تخییر بین متباینینتخییر بین متباینین به تخییر بین دو شیء فاقد قدر متیقن در مقام امتثال اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفتخییر بین متباینین، که مقابل تخییر بین اقل و اکثر می‌باشد، عبارت است از تخییر در اموری که رابطه آنها با یک دیگر تباینی است ارتباط اقل و اکثری ندارند و هیچ قدر متیقنی میان آنها وجود ندارد، مثل: تخییر در خصال کفاره که مکلف ، بین اطعام فقیر یا شصت روز روزه و یا آزاد کردن بنده مخیر است. در این مثال، به تک تک آن موارد امر شده است و تخییر، از عطف آنها به هم با کلمه «او» فهمیده می‌شود. ولی گاهی فقط یک امر وجود دارد، اما چون به جامع انتزاعی میان افراد متباین تعلق گرفته است، عقل به تخییر حکم می‌کند، مانند آن که مولا به عبد خود بگوید: «اشتر قلماً»؛ که در این صورت عبد بین خریدن قلم حبر (مداد) و قلم رصاص (فلزی) و غیر آنها مخیر است. ۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۹۵، برگرفته از مقاله «تخییر بین متباینین». |